Ναός Αγίου Πέτρου
Ο ναός του Αγίου Πέτρου βρίσκεται στη Καστάνια της Μεσσηνιακής Μάνης, επάνω σε έναν μικρό φυσικό βράχο, και είναι το αρχαιότερο από τα δέκα σωζόμενα Βυζαντινά μνημεία του χωριού. Πρόκειται για έναν απλό τετρακιόνιο σταυροειδή, εγγεγραμμένο ναό του όψιμου 12ου αιώνα με νάρθηκα, (με μορφή στοάς). Ο νάρθηκας προστέθηκε στα δυτικά του ναού κατά τον 13ο αιώνα, ενώ το πυργοειδές κωδωνοστάσιο οικοδομήθηκε το 1813. Ο ναός καταλαμβάνει μία θέση ανάμεσα στα μνημεία του 12ου αιώνα, συγκρινόμενος με παρόμοια, ακριβώς χρονολογημένα από την περιοχή της Μάνης, ενώ στο εσωτερικό του είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες του 13ου αιώνα.
Οι όψεις του κτίσματος δομούνται κατά το χαρακτηριστικό πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Αξιοπρόσεκτο είναι το κατάκοσμο, ορθογώνιο, ανάγλυφο μαρμάρινο πλαίσιο της θύρας που συνδέει τον νάρθηκα με τον ναό. Συγκεκριμένα, το πλαίσιο της θύρας στέφεται από μαρμάρινη πλάκα η οποία φέρει την παράσταση ελαφιού μεταξύ δύο πτηνών, σπαρασσόμενου από γύπα.
Το μνημείο σώζει, σχεδόν, άθικτο σημαντικό μέρος του γλυπτού του διάκοσμου που περιλαμβάνει τα κιονόκρανα των τεσσάρων κιόνων, το θύρωμα της δυτικής θύρας του ναού και το τέμπλο. Στον ζωγραφικό διάκοσμο του ναού αναγνωρίζονται τέσσερις φάσεις. Το πρώτο και δεύτερο στρώμα ανάγονται στη Βυζαντινή περίοδο, ενώ ένα τρίτο Μεταβυζαντινό στρώμα, εντοπίζεται στην αψίδα της πρόθεσης. Το εικονογραφικό πρόγραμμα του ναού του Αγίου Πέτρου είναι αρκετά συνοπτικό και περιλαμβάνει βασικές σκηνές από τον κύκλο της ζωής του Χριστού, καθώς και μορφές αγίων και προφητών. Πιο συγκεκριμένα, οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού, (1350-1400), ακολουθούν μία ζωγραφική τάση που επιχειρεί να αποδώσει τα συναισθήματα των μορφών με δραματικότητα, αλλά και τυποποίηση.
Ο ναός του Αγίου Πέτρου ήταν σε κακή κατάσταση διατήρησης πριν την έναρξη εργασιών, (από την 26η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων μεταξύ των ετών 2013-2014), αντιμετωπίζοντας σοβαρά δομοστατικά και οικοδομικά προβλήματα. Ο εξαίρετης ποιότητας Βυζαντινός τοιχογραφικός διάκοσμος του μνημείου είχε, επίσης, υποστεί σοβαρές φθορές κατά τη διάρκεια των 800 ετών της ιστορίας του. Μάλιστα, κατά την διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης, μεταξύ άλλων, αποκαλύφθηκαν κάτω από την επικεράμωση, τμήματα της τοιχοποιίας τα οποία είχαν αποκρύψει μεταγενέστερες επεμβάσεις. Επίσης, οι τοιχογραφίες, οι οποίες ήταν δυσδιάκριτες πριν από τις εργασίες, είναι τώρα δυνατόν να μελετηθούν αναλυτικά και να αποτελέσουν υλικό μεγάλης αξίας για τους ειδικούς της Ύστερης Βυζαντινής τέχνης. Τέλος, στις 5 Νοεμβρίου του 2016, απονεμήθηκε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Europa Nostra 2016, για την αποκατάσταση του ναού του Αγίου Πέτρου Καστάνιας.