Το γραφικό Πεταλίδι απέχει 13 χιλιόμετρα από την Μεσσήνη και 28 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα. Πρόκειται για μία παραθαλάσσια κωμόπολη (με περίπου 1000 μόνιμους κατοίκους) η οποία συνδυάζει βουνό, θάλασσα και κάμπο. Πιθανολογείται ότι το Πεταλίδι οφείλει το όνομά του στο πεταλοειδές σχήμα της ακτής του.
Κοντά στο Πεταλίδι, στην περιοχή Νιχώρια, έχει ανασκαφεί σημαντικός Προϊστορικός οικισμός, ο οποίος άκμασε ιδιαίτερα κατά την Μυκηναϊκή εποχή και εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 8ου π.Χ. αιώνα. Σήμερα, πολλά από τα ευρήματα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεεσηνίας, στη Καλαμάτα. Το Πεταλίδι έχει αναγνωριστεί ως θέση όπου βρισκόταν η αρχαία Αίπεια (μία από τις επτά Μεσσηνιακές πόλεις που παραχωρούσε ο Αγαμέμνονας ως προίκα της κόρης του Ιφιγένειας, εάν την παντρευόταν ο Αχιλλέας). Επίσης, στην περιοχή του Πεταλιδίου η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ναό της Ρωμαϊκής εποχής και λουτρά της ίδιας περιόδου, σκαλισμένους λίθους, μαρμάρινους κίονες, διάφορες επιγραφές, καθώς και τμήματα αγαλμάτων.
Το 1828, ο όρμος του Πεταλιδίου έγινε τόπος απόβασης των στρατευμάτων του Γάλλου στρατηγού Μαιζών (Maison), ο οποίος συνέβαλε στην εκκαθάριση της Πελοποννήσου από τους Αιγύπτιους πολεμιστές του Ιμπραήμ, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο τους Έλληνες. Το Πεταλίδι είναι γνωστό κι ως «αποικία των Μανιατών» μιας και μετά την Επανάσταση του 1821, πολλοί ήταν οι κάτοικοι της Μάνης που εγκαταστάθηκαν μόνιμα εδώ.
Το σημερινό Πεταλίδι ιδρύθηκε από τον Μανιάτη Νικόλαο Μαυρομιχάλη, στον οποίο δόθηκε η περιοχή από τους Βαυαρούς ως ελάχιστη αμοιβή για την μοναδική βοήθεια που προσέφερε η οικογένειά του στον Αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. Η ορθή ανέγερση της κωμόπολης ξεκίνησε το 1835, βασισμένη στα σχέδια των Βαυαρών μηχανικών Κόλμαν και Στράους. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Αναγεννηθείσα Ελλάς» (με τόπο έκδοσης το Ναύπλιο) το 1836 στο Πεταλίδι είχαν εγκατασταθεί περισσότερες από 200 οκογένειες. Μάλιστα, το γεγονός αυτό προκάλεσε το ενδιαφέρον του Όθωνα και της Αμαλίας, οι οποίοι επισκέφθηκαν την κωμόπολη, το 1838.
Ακριβώς πριν από το λιμανάκι του Πεταλιδίου βρίσκεται η μικρή ομώνυμη παραλία, όπου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το μπάνιο του στα καθάρια νερά με την βοτσαλωτή ακτή, μήκους 300 μέτρων. Πάνω από το Πεταλίδι (κοντά στον οικισμό Αγία Σωτήρα) βρίσκεται το Κάστρο του Πεταλιδίου, γνωστό κι ως Κάστρο του Πέρα ή Κάστρο Λεόνε. Μάλιστα, ο Κόντογλου το αναφέρει κι ως Κάστρο του Πανυπερίου (το οποίο είναι κοντινό χωριό). Πρόκειται για ένα κάστρο με σχεδόν ορθογώνιο σχήμα, χωρίς πολεμίστρες, όπου στο εσωτερικό του διακρίνονται ερείπια κτισμάτων, μία καμαροσκέπαστη δεξαμενή και πιθανόν τα ερείπια ενός μικρού ναού.
Στο Πεταλίδι, ο επισκέπτης μπορεί να δει την Υπαίθρια Αρχαιολογική Συλλογή (όπου φιλοξενούνται ευρήματα από την αρχαία Κορώνη), καθώς και την Βρύση του Ψεύτη, η οποία βρίσκεται στο νότιο άκρο της ομώνυμης παραλίας και αποτελεί σημείο αναφοράς. Το νερό της βρύσης κατεβαίνει από τον Ταϋγετο και καταλήγει πεντακάθαρο στις δύο εξόδους της βρύσης.
Στην πλατεία της κωμόπολης δεσπόζουν οι δύο Βυζαντινοί ναοί του Αγίου Νικολάου και της Ζωοδόχου Πηγής (Ναός Παναγίας της Πεταλιδιώτισσας). Η Παναγία του Πεταλιδίου είναι αιώνες τώρα η Έφορος και Προστάτις Μεσσήνης, ενώ οι κάτοικοι τιμούν την θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου της Ζωοδόχου Πηγής την Παρασκευή της Διακαινησίμου Εβδομάδος.
