Μιχάλης Κατσαρός - Ποιητής

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΗΤΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ

«Μην αμελήσετε/Πάρτε μαζί σας νερό/Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία».

Ο Μιχάλης Κατσαρός ήταν Έλληνας ποιητής, εκπρόσωπος της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς της Ελληνικής λογοτεχνίας. Ασχολήθηκε, επίσης, με την ζωγραφική και υπέγραφε τους πίνακές του με το όνομα Michel. Γεννήθηκε το 1919 στην Κυπαρισσία και δημοσίευσε το πρώτο του  ποίημα το 1929, στο περιοδικό «Διάπλασις των Παίδων», σε ηλικία, μόλις 10 ετών.

Το 1937, σε ηλικία 17 ετών, ήρθε με την οικογένειά του στην Αθήνα όπου μπήκε πρότακτος στην Ελληνική Αεροπορία. Στην συνέχεια, μετέβη στη Θεσσαλονίκη όπου τον πρόλαβε ο πόλεμος και η Ιταλική επίθεση του 1940. Επέστρεψε στην Αεροπορία μετά την αποχώρηση των Γερμανών, στις 12 Οκτωβρίου του 1944. Κατά την Γερμανική Κατοχή βασανίστηκε άγρια όταν συνεργάτες των Γερμανών τον παρέδωσαν στην Γκεστάμπο, καθώς και στις φυλακές «Χατζηκώστα». Κατά τα Δεκεμβριανά, (Δεκ. 1944-Ιαν. 1945), ανέπτυξε στενούς φιλικούς δεσμούς με τον Μίκη Θεοδωράκη.

Συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Νέος Κόσμος», «Θεμέλιο», «Ποιητική Τέχνη», «Τα Νέα Ελληνικά», «Αθηναϊκά Γράμματα» και «Στόχος». Στη συνέχεια εξέδωσε το «Σύστημα», ένα περιοδικό στο οποίο δημοσίευε πρωτίστως δικά του κείμενα. Τον Αύγουστο του 1945 δημοσίευσε στον «Ριζοσπάστη» το ποίημα «Χιροσίμα». Στις 22 Φεβρουαρίου του 1946 δημοσίευσε το ποίημά του, «Το Μπαρμπερίνικο καράβι», ενώ στις 15 Νοεμβρίου του ίδιου έτους δημοσίευσε το ποίημα «Βγενιώ». Το 1949, εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Μεσολόγγι». Η έκδοση της συλλογής χρηματοδοτήθηκε από τον φίλο και αδελφό της Μαρίας Πολυδούρη, Βαγγέλη Πολυδούρη, ο οποίος υπηρετούσε μαζί με τον Μιχάλη Κατσαρό στην Αεροπορία. Το 1953, έγινε ευρέως γνωστός με την συλλογή ποιημάτων με τίτλο «Κατά Σαδδουκαίων», υπό την χρηματοδότηση, πάλι, του Βαγγέλη Πολυδούρη. Την ίδια περίοδο ο Μίκης Θεοδωράκης άρχισε να μελοποιεί τα ποιήματα της συλλογής του. Το 1956,  κυκλοφόρησε τη συλλογή «Οροπέδιο», ενώ ακολούθησαν και άλλες συλλογές ποιημάτων, όπως το «Σύγγραμμα» (1975), «Ονόματα» (1980), «3Μ+3Μ=6Μ» (1981), «Εννέα το επτά» (1997) κ.α.

Ο Μιχάλης Κατσαρός εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Εξέδωσε, συνολικά, 14 ποιητικές συλλογές, 5 φιλοσοφικά κείμενα, καθώς και το μυθιστόρημα «Οι Συλλέκται της Μονόχρα». Το 1983, τιμήθηκε με το βραβείο Ποίησης. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν μελοποιηθεί από πολλούς Έλληνες συνθέτες, όπως είναι ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Αργύρης Κουνάδης κ.α. Τα ποιήματά του έχουν αλληγορικό χαρακτήρα και οι ιστορικές του αναφορές παραπέμπουν σε σύγχρονες καταστάσεις. Υπήρξε παντρεμένος με την ζωγράφο Κούλα Μαραγκοπούλου και γιος του είναι ο σκηνοθέτης Στάθης Κατσαρός. Πέθανε στην Αθήνα στις 21 Νοεμβρίου του 1998, σε ηλικία 79 ετών. Σύμφωνα με τον Λίνο Πολίτη υπήρξε «μια ξεχωριστή και στιβαρή ποιητική παρουσία, με τονισμένο το στοιχείο της αμφισβήτησης».

Στην ταινία «Θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου υπάρχει μία σκηνή προς το τέλος της ταινίας όπου δύο μέλη του διαλυμένου θιάσου επισκέπτονται έναν φίλο μετά την αποφυλάκισή του για να του προτείνουν να ξαναφτιάξουν τον θίασο. Τότε ο ποιητής-πρώην μέλος του θιάσου τους απαντά απαγγέλοντας ελαφρά παραλλαγμένους στίχους του Μιχάλη Κατσαρού.