Γιάννης Σπυρόπουλος–Ζωγράφος

Ο Γιάννης Σπυρόπουλος γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου του 1912 στην Πύλο της Μεσσηνίας. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος Σπυρόπουλος (τον οποίο δεν γνώρισε γιατί είχε μεταναστεύσει στην Αμερική) και η Φιγαλεία Νικολοπούλου. Το 1913, μετακόμισε με την μητέρα του στο Διακοφτό όπου έζησε μαζί με την οικογένειά της, τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Παιδικός φίλος και συμμαθητής του ήταν ο μετέπειτα σπουδαίος ηθοποιός, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος. Από το 1930 έως το 1936, σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα με καθηγητές τους Ουμβέρτο Αργυρό, Σπυρίδωνα Βικάτο και Επαμεινώνδα Θωμόπουλο.

Το 1938 (έναν χρόνο μετά την στρατιωτική του θητεία) ο Γιάννης Σπυρόπουλος πήρε μέρος στο διαγωνισμό της Ακαδημίας Αθηνών (για τις υποτροφίες καλλιτεχνών Ευρώπης) όπου κέρδισε το Α’ βραβείο  και έφυγε για σπουδές τριών χρόνων στο Παρίσι. Εν συνεχεία, σπούδασε στο Ecole Superieure des Beaux Arts, με δάσκαλο τον Charles Guerin, και στις ελεύθερες Ακαδημίες Colarossi και Julian. To 1939, ο Σπυρόπουλος διέκοψε τις σπουδές του, λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου έμεινε προσωρινά στον ξενώνα Μπαρμπαλιά στα Εξάρχεια. Το 1946, εργάσθηκε στον Οργανισμό Εργατικής Εστίας ως καλλιτεχνικός προϊστάμενος, υπεύθυνος για την οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων σε διάφορα εργατικά κέντρα.

Η πρώιμη φάση της ζωγραφικής του καλλιτέχνη χαρακτηρίζεται από παραστατική απεικόνιση και χωρίζεται στην περίοδο της «γκρίζας πινελιάς» (1940-1948) και της «κάθετης πινελιάς» (1949-1950). Κατά την πρώτη αυτή περίοδο των παραστατικών του έργων κυριαρχεί η νεκρή φύση, το ελληνικό τοπίο και η προσωπογραφία. Ο Γιάννης Σπυρόπουλος άρχισε να εισχωρεί στην αφαιρετική ζωγραφική από τα μέσα της δεκαετίας του 1950, ενώ από τα τέλη του 1950 προώθησε τις αναζητήσεις του σε μια συνεχώς εξελισσόμενη γραφή σημείων. Επίσης, από το 1953 ξεκίνησε η συμμετοχή του σε σημαντικές ομαδικές εκθέσεις.

Τον Σεπτέμβριο του 1952 γνώρισε τη Ζωή Μαργαρίτη με την οποία παντρεύτηκε το 1957. Το 1955, συμμετείχε στη Biennale Αλεξανδρείας στην Αίγυπτο και το 1956 δέχτηκε στην Αθήνα την επίσκεψη του Herbert Mayer της “World House Galleries” καταλήγοντας σε συμβόλαιο συνεργασίας. Το 1958, συμμετείχε με το έργο του «Αναφιώτικα» (ανάμεσα στα πέντε έργα που εκπροσώπησαν την Ελλάδα) στο διεθνή διαγωνισμό για το βραβείο Guggenheim, στη Νέα Υόρκη. Οι άλλοι τέσσερις καλλιτέχνες ήταν ο Σπύρος Βασιλείου, ο Γιάννης Μηταράκης, ο Παναγιώτης Τέτσης και ο Γιώργος Γουναρόπουλος, ο οποίος και κέρδισε το βραβείο για την Ελλάδα.

Το 1959, ο Γιάννης Σπυρόπουλος πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στη Νέα Υόρκη (“World House Galleries”).Τον Ιούνιο του 1960, όταν και τιμήθηκε στη 30^η Μπιενάλε της Βενετίας με το βραβείο UNESCO (από κοινού με τον Ιταλό Antonio Music) ο Γιάννης Σπυρόπουλος πήρε την μεγάλη απόφαση να μην εκθέσει ποτέ ξανά στην Ελλάδα.

Το 1961, στην ατομική του έκθεση της Kursaal του Μορφωτικού Κέντρου της Οστάνδης, στο Βέλγιο, του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο της πόλης, ενώ το 1962 εκδόθηκε η μονογραφία του Χρύσανθου Χρήστου για το έργο του Γιάννη Σπυρόπουλου.

Το 1964, ο καλλιτέχνης συμμετείχε στην έκθεση “Documenta III” στο Κάσσελ της Γερμανίας, καθώς και στην έκθεση “Palais des Beaux Art”, στις Βρυξέλλες του Βελγίου. Ακολούθησε η συμμετοχή του στην έκθεση “The Israel National Museum  of Art”, στην Ιερουσαλήμ (1966) καθώς και στην έκθεση του “National Collection of Fine Arts” του Smithsonian Institution, στην Αμερική (1969). Επίσης, τον Ιανουάριο του 1966 του απονεμήθηκε ο «Ταξιάρχης του Βασιλικού Τάγματος» στην Αθήνα.

Τον Δεκέμβριο του 1976, ο Γιάννης Σπυρόπουλος εγκαταστάθηκε στο καινούργιο του σπίτι στην Εκάλη (οδός Φαίδρας 5) το οποίο λειτούργησε ως σπίτι-εργαστήριο και μουσείο ταυτόχρονα. Τον Μάιο του 1978 του απονεμήθηκε το βραβείο Gottfried von Herder από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ενώ το 1986 οργανώθηκε η τελευταία ατομική του έκθεση από την Γκαλερί «Νέες Μορφές».

Ο Γιάννης Σπυρόπουλος απεβίωσε στις 18 Μαΐου του 1990 (σε ηλικία 78 ετών) και τον ίδιο χρόνο δημοσιεύθηκε το Προεδρικό Διάταγμα για τη σύσταση του «Ιδρύματος Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου», το οποίο ανέλαβε την υποχρέωση της μελέτης, παρουσίασης και δημοσίευσης του έργου του, καθώς και την ετήσια βράβευση Ελλήνων καλλιτεχνών με τα έπαθλα «Γιάννη Σπυρόπουλου».

Το 1992, εγκαινιάστηκε το Μουσείο του Γιάννη Σπυρόπουλου, αφιερωμένο στην πορεία του ζωγράφου και το 1994, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης οργάνωσε αναδρομική έκθεση του έργου του. Τέλος, το 1995 πραγματοποιήθηκε η αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη.