Τα Πασχαλινά έθιμα της Μάνης
Το Πάσχα στη Μάνη είναι μία μοναδική εμπειρία όπου ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει παραδοσιακά έθιμα και και παραδόσεις που συνδέουν το χθες με το σήμερα, σε μία ατμόσφαιρα βαθιάς κατάνυξης.
Από την Μεγάλη Πέμπτη, οι νοικοκυρές του σπιτιού ζυμώνουν με «επτάζυμο ζυμάρι» από μία λαμπριάτικη κουλούρα για το κάθε άτομο του σπιτιού, τα βαπτιστήρια, τους συγγενείς και φίλους, ακόμη και για αυτούς που λείπουν στα ξένα, ενώ ετοιμάζουν και την παραδοσιακή γαλατόπιτα (το απόλυτο γλυκό για το γιορτινό τραπέζι). Στα χωριά, μαζεύουν τα αυγά που πρόκειται να βάψουν από τη Μεγάλη Σαρακοστή (που τότε δεν τα τρώνε γιατί νηστεύουν). Μάλιστα, τα παλαιότερα χρόνια, πριν τα βάψουν, τα πήγαιναν στην εκκλησία για να τα ευλογήσει ο παπάς. Επίσης, την Μεγάλη Πέμπτη παραχώνουν στη γη ένα αυγό και το βγάζουν την Κυριακή. Αναλόγως των σχημάτων των κηλίδων που έχουν σχηματισθεί επάνω στο τσόφλι, οι εμπειρικοί προλέγουν τα μέλλοντα.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό έθιμο των κατοίκων της Μάνης είναι το ψήσιμο του αρνιού στη σούβλα, την ημέρα της Λαμπρής. Από νωρίς το πρωί, οι νοικοκυραίοι ανάβουν έξω από το σπίτι τη φωτιά με κληματόβεργες (για περισσότερη νοστιμιά) ενώ δίπλα ετοιμάζεται το κοκορέτσι και τα γλυκάδια που θα συνοδεύσουν το κρασί. Για να είναι καλό το αρνί (το «λαμπρινό») τρέφουν μία ξεχωριστή προβατίνα, τη «μανάρα». Το αρνί αυτό το αφήνουν να πιει πολύ γάλα από τη μάνα του για να γίνει παχύ και νόστιμο και τη Μεγάλη Πέμπτη το στολίζουν με μία κόκκινη κορδέλα στο λαιμό ή το σημαδεύουν στη ράχη με κόκκινη βαφή για να ξεχωρίζει.
Την Δευτέρα της Λαμπρής (γνωστή κι ως ημέρα του Σταυρού ή των νεκρών) σε πολλά χωριά της Μάνης τηρείται, μέχρι και τις ημέρες μας, το έθιμο της Λιτανείας. Οι ρίζες του εθίμου αυτού χάνονται στα βάθη των αιώνων, όταν κατά τα αρχαία χρόνια τιμούσαν τους ήρωες νεκρούς τους με ευσέβεια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ανάλογο έθιμο, με επικεφαλής την πρώτη σημαία των αποίκων του 1675 από το Οίτυλο, παρατηρείται στο χωριό Καργκέζε (Carghjese) της Κορσικής από απογόνους Μανιατών, με συνοδεία οπλοφόρων που πυροβολούν στους δρόμους. Το πρωί ξεκινά ο ιερέας από την εκκλησία και τον ακολουθούν οι πιστοί που κάνουν τον γύρο του χωριού ψέλνοντας αναστάσιμα τροπάρια και παρακλήσεις. Η πομπή καταλήγει στο κοιμητήριο όπου τους περιμένουν καρτερικά οι συγγενείς των νεκρών. Επάνω στα ανθοστολισμένα μνήματα, είναι τοποθετημένα το θυμιατήρι, πασχαλιάτικα κουλούρια και αυγά, ενώ στους τάφους των νεκρών που έφυγαν από τη ζωή λίγο πριν το Πάσχα, υπάρχουν τα «δοξάρια»- κουλούρια σε μέγεθος μεγάλου χωριάτικου ψωμιού. Στη συνέχεια, ο ιερέας περισυλλέγει από τους τάφους τα κουλούρια και τα αυγά, τα οποία αργότερα δίνονται στον κόσμο με την μορφή δημοπρασίας. Τα χρήματα που συγκεντρώνονται διατίθενται για τις ανάγκες της εκκλησίας.