Το έθιμο πετάγματος των αερόστατων στη Μεσσηνία

Το έθιμο πετάγματος των αερόστατων («γλόμπων») εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1835, με την έλευση του βασιλιά Όθωνα και οι απαρχές του βρίσκονται στη μακρινή Κίνα, με τη μορφή χάρτινου δράκου. Σταδιακά, το έθιμο έφτασε και στην Ευρώπη μέσω των ταξιδιών των Ευρωπαίων στην Ανατολή. Οι Βαυαροί πετούσαν αερόστατα για να εκδηλώσουν την υποταγή τους προς τον βασιλιά, έτσι ερχόμενοι με τον Όθωνα στην Ελλάδα έφεραν μαζί τους και το αερόστατο. Οι Έλληνας αφομοίωσαν το έθιμο μετατρέποντάς το σε εκδήλωση χαράς.

Σύμφωνα με τον αείμνηστο λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο (1908-2003) το αερόστατο (όπως και ο χαρταετός) είναι προάγγελος της Αποκριάς και της Άνοιξης όπου η ψυχή και το πνεύμα προσηλώνεται ψηλά προς τον ουρανό για να χαθεί στο άπειρο. Το αερόστατο είναι ένας τρόπος για να «ξορκιστεί το κακό» και θεωρείται ένα από τα κατεξοχήν Αποκριάτικα έθιμα της Μεσσηνίας.

Στην Καλαμάτα, το έθιμο του πετάγματος του αερόστατου αναβιώνει κάθε Καθαρά Δευτέρα. Πιο συγκεκριμένα, την Κυριακή των Αποκριών λαμβάνει χώρα στα Λέικα και την Καθαρά Δευτέρα στη Ράχη και στην πλατεία Όθωνος (στο ιστορικό κέντρο της πόλης) όπου εκατοντάδες πολύχρωμα αερόστατα συνθέτουν ένα εντυπωσιακό σκηνικό στον ουρανό.

Τα αερόστατα κατασκευάζονται από καλάμι και  κόλλες χαρτιού (όπως κι ο χαρταετός) και το ύψος τους μπορεί να φτάσει μέχρι και τα δύο μέτρα! Για την πυροδότησή τους χρησιμοποιείται ένα πανί εμποτισμένο με λάδι και πετρέλαιο (στουπί). Λίγο πριν απελευθερωθεί το αερόστατο στον ουρανό, ανάβουν το στουπί, αφού πρώτα το βάλουν για λίγο πάνω από τη φωτιά να ζεσταθεί. Μόλις το αερόστατο ανέβει ψηλά, ακολουθεί το παραδοσιακό κυνήγι από ομάδες παιδιών προκειμένου να το πιάσουν και να το φέρουν πίσω.