Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας βρίσκεται στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της Καλαμάτας, στο σημείο όπου παλιά στεγαζόταν η Δημοτική Αγορά της πόλης. Η συλλογή του σημερινού μουσείου περιλαμβάνει ευρήματα τα οποία φυλάσσονταν, παλαιότερα, στο Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Καλαμάτας-ένα αξιόλογο κτίριο Βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής του 1742 που κατέρρευσε κατά τον σεισμό του 1986.

Στόχος της έκθεσης είναι η παρουσίαση των αρχαιοτήτων της Μεσσηνίας διαχρονικά, δηλαδή από τους Προϊστορικούς χρόνους έως και την Βυζαντινή εποχή. Ακολουθώντας την παλιά γεωγραφική διαίρεση του νομού σε τέσσερις επαρχίες, Καλαμάτας, Μεσσήνης, Πυλίας και Τριφυλίας, η έκθεση αναπτύσσεται σε αντίστοιχες μεγάλες γεωγραφικές ενότητες, μέσα στις οποίες εντάσσονται οι σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις με αντιπροσωπευτικά ευρήματα από ανασκαφές και επιφανειακές έρευνες. Προκειμένου ο επισκέπτης να «διεισδύσει» σε αυτές τις γεωγραφικές ενότητες, ακολουθεί μία κεντρική «οδική αρτηρία», ανάμεσα στις προθήκες και τα εκθέματα, που θυμίζει τη ροή του ποταμού Παμίσου που διατρέχει μεγάλο μέρος της Μεσσηνίας.

Στην επαρχία της Καλαμάτας, ξεχωρίζουν τα χάλκινα αφιερώματα που προέρχονται από το ιερό της Αρτέμιδος Λιμνάτιδος στον Βόλυμνο της Αρτεμισίας, ενώ εξαιρετικής σημασίας αποτελούν και τα Ακοβίτικα, όπου οι ανασκαφές έφεραν στο φως το Αρχαϊκής και Κλασικής περιόδου ιερό του Ποσειδώνος, καθώς και τα λείψανα των δύο Πρωτοελλαδικών μεγάρων.

Στην επαρχία της Μεσσήνης, παρουσιάζονται λιγοστά ενδεικτικά ευρήματα από την Αρχαία Μεσσήνη, καθώς το σύνολο των ανασκαφικών ευρημάτων φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχαίας Μεσσήνης. Ο επισκέπτης, όμως, μπορεί να θαυμάσει τμήματα του ψηφιδωτού που κοσμούσε το δάπεδο Ρωμαϊκής έπαυλης στην περιοχή του Δεσύλλα, καθώς και την ενεπίγραφη στήλη του Αρμονείκου.

Στην επαρχία της Πυλίας, ξεχωρίζουν τα ευρήματα από την αρχαία Κορώνη (σημερινό Πεταλίδι) και από τους θολωτούς Μυκηναϊκούς τάφους της Πλατανόβρυσης, του Χανδρινού, της Κουκουνάρας, των Κρεμμυδίων και του Σουληναρίου. Επίσης, εξέχουσα θέση καταλάμβανει το εντυπωσιακό μωσαϊκό δάπεδο των Υστερορωμαϊκών χρόνων.

Στην επαρχία της Τριφυλίας, εκτίθενται αντιπροσωπευτικά ευρήματα οικισμών που βρίσκονταν υπό την επιρροή του Ανακτόρου του Νέστορος, όπως είναι τα εκθέματα από τους διάφορους θολωτούς Μυκηναϊκούς τάφους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το χρυσό κύπελλο που βρέθηκε στην Περιστεριά και αποτελούσε ένα από τα πλούσια κτερίσματα των βασιλικών τάφων.

Για μία πιο ολοκληρωμένη ιστορική αντίληψη, δέκα θεματικές ενότητες σηματοδοτούνται με εποπτικό υλικό, με βάση το χώρο στον οποίο διαδραματίστηκαν διάφορα σημαντικά γεγονότα. Οι δέκα θεματικές ενότητες έχουν ως ακολούθως:

• «Οι Βιλλεαρδουίνοι και η Μεσσηνία»
• «Η Μάνη και το Δεσποτάτο του Μορέως»
• «Θουρία μια περίοικος πόλη»
• «Έξω Μάνη, στα σύνορα Μεσσηνίας-Λακωνίας»
• «Ο Όσιος Νίκων ο Μετανοείτε και η Μεσσηνία»
• «Η πρωτεύουσα του ανεξάρτητου Μεσσηνιακού κράτους στις υπώρειες της Ιθώμης»
• Η Ενετοκρατούμενη Πυλία (1206-1500)»
• Ένα Μυκηναϊκό κέντρο στο Μεσσηνιακό κόλπο»
• Η επικράτεια του ανακτόρου του Νέστορος»
• «Οι Μυκηναίοι της Τριφυλίας»

Τέλος, το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας συμμετέχει ενεργά στις εκπαιδευτικές δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού οργανώνοντας εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις που απευθύνονται σε οικογένειες, σχολεία και επισκέπτες.